• EDS là một bệnh do virus gây ra trên gà đẻ trứng, khiến trứng có vỏ nhạt màu, mềm hoặc không có vỏ. Gà nhiễm bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng cho đến khi đẻ trứng, dẫn đến giảm sản lượng trứng ở cả trang trại thương mại và hộ gia đình.

• Gà đẻ trứng nâu dễ bị ảnh hưởng hơn so với gà đẻ trứng trắng.
• Bệnh được ghi nhận lần đầu tại Ireland năm 1976 và gần đây xuất hiện ở Mỹ (Pennsylvania, Indiana, Michigan).
• Virus có nguồn gốc tự nhiên từ thủy cầm (vịt, ngan), có thể lây sang gà qua vaccine nhiễm bẩn hoặc tiếp xúc với nước bị nhiễm phân chim hoang dã.
• Đường lây truyền:
  1. Dọc (classic): Từ gà bố mẹ sang con qua trứng.
  2. Ngang (endemic): Qua thiết bị nhiễm bẩn (khay trứng, trạm đóng gói) hoặc giữa các cá thể gà.
  3. Ngẫu nhiên (sporadic): Tiếp xúc trực tiếp với thủy cầm hoặc nguồn nước nhiễm bẩn.
• Triệu chứng: Gà không có dấu hiệu bệnh rõ ràng; trứng ban đầu nhạt màu, sau đó mỏng vỏ hoặc không vỏ. Chất lượng bên trong trứng thường không bị ảnh hưởng, nhưng albumin có thể lỏng hơn. Sản lượng trứng giảm 10-40%, hoặc đàn gà không đạt mục tiêu sản xuất.
• Tác động: Gây thiệt hại kinh tế lớn do trứng kém chất lượng, dễ vỡ, không bán được.
• Phân biệt: EDS khác các bệnh khác gây giảm đẻ nhờ gà vẫn khỏe mạnh, không có triệu chứng rõ ràng ngoài vấn đề vỏ trứng.

Phòng và trị:

• Hiện chưa có cách điều trị EDS, chỉ có biện pháp phòng ngừa.
• Vaccine: Sử dụng vaccine chứa virus bất hoạt (inactivated virus), tiêm cho gà trong giai đoạn phát triển (14-18 tuần tuổi), hiệu quả ở vùng bệnh lưu hành.
• Biện pháp sinh học an toàn (biosecurity): Kiểm soát thiết bị chung, tránh lây nhiễm từ nước hoặc thủy cầm.
• Chủ trang trại cần theo dõi chất lượng vỏ trứng và sản lượng để phát hiện sớm. Xét nghiệm chẩn đoán có sẵn nhưng hạn chế.

Sản phẩm vaccine:

• IZOVAC ND-IB-EDS: Là một sản phẩm vaccine phòng EDS, kết hợp phòng cả bệnh Newcastle (ND) và viêm phế quản truyền nhiễm (IB).

Kết quả giám sát kháng thể sau tiêm chủng:

• Sau 5 tuần tiêm vaccine, xét nghiệm kháng thể EDS bằng phương pháp HI (Hemagglutination Inhibition - ức chế ngưng kết hồng cầu) cho thấy hiệu quả bảo vệ.

Kháng thể lên đều và đẹp

EDS là bệnh virus gây thiệt hại kinh tế lớn cho ngành chăn nuôi gà đẻ, nhưng có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vaccine như Vaxxon ND-IB3-EDS và quản lý sinh học an toàn chặt chẽ.